Het is eigenlijk een vicieuze cirkel. De aarde warmt steeds verder op en dit leidt tot een verlies aan biodiversiteit. En hoe meer biodiversiteit verloren gaat, hoe moeilijker het wordt voor voor ecosystemen om broeikasgasemissies uit de lucht op te nemen. Uit het onderzoek van Rockstrom blijkt dit opnieuw. Willen we de aarde minder opwarmen, dan moeten we niet alleen drastisch minder uitstoten, we moeten er ook voor zorgen dat wat we uitstoten, deels wordt opgenomen door de natuur.
Onze grootste bondgenoot
Gelukkig komt hier steeds meer aandacht voor. Voor 2030 moet 30 procent van het land- en zeeoppervlak beschermd zijn. Dat spraken deelnemende landen af tijdens de biodiversiteitstop in Montreal eind vorig jaar. Een stap in de goede richting omdat te veel doelen zich richten op enkel het voorkomen van CO2-uitstoot.
Om van de natuur een bondgenoot te maken in het bestrijden van de klimaatcrisis, moeten we twee grote stappen zetten. Natuur moet behouden blijven en natuur die vernietigd werd, moet weer hersteld worden. Als de financiële sector hier in gaat investeren, kunnen we een belangrijk verschil maken.
Natuurbehoud en natuurherstel
In de eerste plaats moeten we ervoor zorgen dat er geen broeikasgassen meer worden uitgestoten door ontbossing, de drooglegging van veengebieden en andere vernietiging van de natuur. Volgens het IPCC veroorzaakten die zo’n 10 % van de wereldwijde emissies tussen 2010 en 2019. Elk jaar gaat ongeveer3,75 miljoen hectare aan primair tropisch regenwoud verloren – dat zijn 10 voetbalvelden per minuut – wat tot een jaarlijkse uitstoot leidt die even groot is als de uitstoot uit fossiele brandstoffen van India.
De wereld moet de broeikasgasemissies de komende zeven jaar met 43 % verminderen om de opwarming van de aarde tot 1,5°C te beperken. De haalbaarheid hiervan komt in het gedrang omdat we niet goed op weg zijn naar netto-nul uitstoot in 2050. We moeten dus naar de hele keten kijken. Het is van cruciaal belang dat we de emissies van alle bedrijven en hun toeleveringsketens snel terugdringen door de natuur te beschermen. Om een eind te maken aan de emissies als gevolg van veranderingen in landgebruik, moeten we investeren in natuurbehoudprojecten én de financiële stromen droogleggen die natuurverlies door sectoren als veeteelt en mijnbouw veroorzaken.
Natuurbehoud is niet voldoende. Het tweede punt waar de financiële sector meer op moet inzetten om netto-nul te gaan halen, zijn natuurlijke klimaatoplossingen. . Zaken zoals beter bosbeheer, het opnieuw bewateren van veengebieden en herbebossing, zorgen ervoor dat de natuur veel meer koolstof uit de atmosfeer kan halen en opslaan in bodems en biomassa. Als we dit goed doen,kunnen we tegen 2030 voor een derde van de noodzakelijke CO2-vermindering zorgen.
In tegenstelling tot veel technologieën voor CO2-verwijdering, biedt de natuur veilige oplossingen om emissies op grote schaal te verwijderen. Ook al zullen die natuurlijke oplossingen de komende decennia waarschijnlijk cruciaal zijn om de opwarming van de aarde binnen leefbare grenzen te houden, toch moeten we op langere termijn ook veilige manieren onderzoeken en ontwikkelen om koolstof voor langer op te slaan dan wat de meeste natuurgebaseerde oplossingen kunnen.
Niet vallen voor de CO2-tunnelvisie
CO2-opslag is slechts een van de vele ‘ecosysteemdiensten’ waarvoor we terugvallen op de natuur en waarvan we afhankelijk zijn voor ons welzijn en overleven. Daarom moeten we ervoor waken niet in een ‘CO2-tunnelvisie’ te verzeilen, die onder meer bossen reduceert tot een eenheid van vermeden of verwijderde uitstoot. Want de focus op koolstofvastlegging brengt het risico met zich mee dat we gebieden creëren met weliswaar een grote biomassa, maar met weinig waarde voor de plaatselijke gemeenschap en de biodiversiteit. We beperken ons dus beter niet tot gemakkelijke maatstaven, zoals het aantal geplante bomen. Ook planten we beter geen bomen aan in ecosystemen waar ze niet thuishoren, zoals inheemse graslanden en veengebieden. Ook de vervanging van oude bossen door nieuwe planten soorten is absoluut te vermijden.
Natuurbehoud en -herstel zijn een noodzaak en daarom worden natuurlijke koolstofvastleggingsprojecten best zo opgezet dat ze de biodiversiteit en de gezondheid van ecosystemen bevorderen. Aan de hand van technologieën zoals AI-gestuurde bio-akoestiek en ‘remote sensing’ kunnen we het succes van onze inspanningen meten en er meer inzicht in krijgen.
Grotere rol voor lokale gemeenschappen
Mensen maken deel uit van de natuur, en we hebben de natuur nodig voor ons welzijn en om te overleven. Oorspronkelijke bevolking en andere lokale gemeenschappen beschikken vaak over een ongeëvenaarde kennis van hun lokale ecosystemen en zijn zeer doeltreffende beschermers van de natuur . Dat maakt hen tot cruciale partners in de strijd tegen de klimaatcrisis.
Helaas worden ze nog al te vaak gemarginaliseerd in de politieke en economische besluitvorming, al werd hun positie als natuurbeheerders wel erkend tijdens de laatste Biodiversiteitsconferentie (COP15) in december 2022. Projecten rond natuurlijke klimaatoplossingen, vooral degene die gericht zijn op natuurbehoud, moeten gebaseerd zijn op rechtvaardige samenwerkingen en in het voordeel werken van de lokale gemeenschap.
Om te vermijden dat we de wereld over ecologische kantelpunten heen duwen, moeten we een reeks diverse ecosystemen in stand houden en herstellen, en er tegelijkertijd voor zorgen dat de plaatselijke gemeenschappen er op een rechtvaardige manier van profiteren. Laten we ervoor zorgen dat iedere instelling transparant is over effecten van een lening en investering op de natuur en het klimaat. Zorg ervoor dat de geldstromen naar schadelijke projecten zo snel mogelijk stoppen. En dan moet je als sector nog een stap extra doen om meer geld te investeren in de natuur en oplossingen zoals biologisch-dynamische landbouw en natuurlijk watermanagement. Zo zorgen we ervoor dat mens en natuur in harmonie leven.
Bedankt voor je reactie!
Bevestig je reactie door op de link in je e-mail te klikken.