Waarom vrouwen minder maar wel duurzamer beleggen dan mannen

Het panelgesprek Mind the Gap werd georganiseerd door vrouwenorganisatie zij-kant en gemodereerd door Selma Franssen. In het panel: Inge Wallays, relatiebeheerder bij Triodos Bank, Ilse De Witte, financieel-economisch journalist bij Trends,Bieke Purnelle, co-directeur van kenniscentrum voor gender en feminisme RoSa vzw, en Chris Sugira, senior fund analist bij Belfius en co-host van de VRT MAX podcast Money Time. Hier volgen vijf inzichten uit het gesprek, over waarom vrouwen minder maar wel beter beleggen.

1. Vrouwen hebben minder geld

Om te kunnen beleggen, moet je geld hebben, en dat hebben vrouwen over het algemeen minder. Bieke Purnelle: “Dat heeft niet alleen te maken met het feit dat mannen meer verdienen dan vrouwen. Naast die loonkloof is er ook een vermogenskloof, waarin onder meer vastgoed en erfenissen meetellen. Onderzoek daarover toont aan dat zonen heel vaak bevoordeeld worden wanneer bedrijven worden overgedragen. Als je weet dat 75 % van het vermogen in België niet uit arbeid komt maar uit overgedragen rijkdom, heeft dat een enorme invloed op de beleggingskloof.”

Een voorbeeld dat recent het nieuws haalde, is busbouwer Van Hool, vult Ilse De Witte aan: “De zonen kregen in de erfenis een deel van het bedrijf toegewezen, de dochters vastgoed. Later bleek het bedrijf veel meer in waarde gestegen dan het vastgoed, wat aanleiding gaf tot een rechtszaak.”

Nog een belangrijk deel van de verklaring, volgens Bieke Purnelle: “Inkomen wordt vaak op gezinsniveau onderzocht en dat verhult dat mannen en vrouwen binnen heterokoppels op een heel andere manier omgaan met hun inkomen: vrouwen steken hun lonen voor het grootste deel in het gezinsbudget, terwijl mannen een deel voor zichzelf houden. Ze hebben vaak ook hogere lonen en vinden het evident om een deel zelf te besteden, wat vrouwen minder doen.”

Omdat er een loonkloof bestaat, is er ook een pensioenkloof. Kunnen vrouwen die al beleggend dichten? “Als je geld kunt missen – want dat is wel de voorwaarde – en je kunt nog vele jaren beleggen, dan kun je al beleggend aan je pensioen werken”, zegt Inge Wallays. “Dat hoeft niet met een grote som in een keer, dat kan al vanaf vijf euro per maand.”

2. Vrouwen hebben minder tijd

Wat als beleggen nog een extra bal is die in de lucht moet worden gehouden? “Vrouwen die een gezin hebben of die mantelzorger zijn, hebben de facto minder vrije tijd dan mannen”, zegt Bieke Purnelle. “Als je je eerst wilt verdiepen in hoe beleggen werkt en vervolgens waarin je dan wilt beleggen, en zeker als je het dan ook ethisch wilt doen … dan kan beleggen al eens onderaan de prioriteitenlijst belanden.”

Voor dat tijdsgebrek ziet Chris Sugira wel enkele mogelijke oplossingen: “Je kunt beleggen in fondsen, dat zijn mandjes met daarin verschillende beleggingsproducten. En er zijn ook ETF’s, de zogenaamde trackers, die een bestaande korf van beleggingen volgen. Als je een ETF koopt die de BEL20 volgt, de twintig belangrijkste aandelen van Belgische bedrijven, dan gaat de waarde van je belegging stijgen als de BEL20 stijgt en dalen als die daalt. Het voordeel van dit ‘passief beleggen’ is dat het goedkoop is, gemakkelijk te begrijpen, en je wint er tijd mee, of je nu een man of vrouw bent. Soms moet je gewoon beginnen.”

Is er ook een korte en dus weinig tijdrovende weg naar duurzame beleggingen? “Op bankwijzer.be vind je banken gerangschikt op volgorde van duurzaamheid”, tipt Inge Wallays. “En er bestaat ook een Towards Sustainability label waarin je duurzame fondsen kunt opsporen.”

Al plaatst Chris Sugira daar wel een kanttekening bij: “Ik heb Amazon al aangetroffen in een fonds dat bedrijven selecteert die duurzaam omgaan met hun werknemers. Dat fonds had een Towards Sustainability label. En zelf heb ik ooit een duurzaam fonds geselecteerd dat focust op gendergelijkheid en bedrijven met vrouwen in topposities. Dat fonds omschreef zichzelf als een artikel 9-fonds, dat duurzaamheid als doelstelling heeft. Maar een van de bedrijven in het fonds was Meta. Die hebben vrouwen in topposities, maar is het daarom een duurzaam bedrijf?”

Do your own research is dus de boodschap. “Net zoals je in de supermarkt beter ook naar de kleine lettertjes op de ingrediëntenlijst kijkt en niet enkel naar de nutriscore”, vat Selma Franssen samen.

3. Vrouwen nemen minder risico

“Een van de redenen waarom vrouwen minder graag beleggen, zo wordt gezegd, is dat ze minder geneigd zijn om risico’s te nemen. Die risico-aversie zie je minder bij mannen, die zich per definitie meer op de borst gaan kloppen en het zelf willen fixen” zegt Chris Sugira.

Dat overdreven zelfvertrouwen heeft wel gevolgen, weet Ilse De Witte: “Mannen gaan ervan uit dat ze het beter kunnen dan andere beleggers en voelen de drang om veel actie te ondernemen. Maar telkens je een belegging koopt of verkoopt, betaal je transactiekosten en taksen aan de overheid. Vrouwen gaan minder snel aandelen verhandelen en betalen daardoor minder dergelijke kosten, die aan het rendement vreten.” Hoe dat komt? “Het is mogelijk dat vrouwen hun huiswerk beter maken en daardoor bij hun keuzes blijven. Of misschien is het tijdsgebrek?” Alleszins leidt het ertoe dat vrouwen, eens ze beleggen, betere rendementen halen.

Een andere verklaring voor hun betere rendementen is dat vrouwen veiligere producten kiezen: “Zoek je een aandeel om te kopen, dan zoek je naar een speld in een hooiberg. Koop je een ETF, dan koop je de hele hooiberg. Elke maand een stukje ETF kopen is veel minder spannend, maar het loont wel.”

Maar rendement is niet alles, vindt Inge Wallays: “Beleggen in ETF’s is gemakkelijk, maar probeer maar eens uit te zoeken wat voor bedrijven er allemaal in zo’n ETF zitten. Er zullen altijd aandelen tussen zitten waar je bedenkingen bij hebt. Waar je geld naartoe gaat, en waar het aan meewerkt, is voor mij het belangrijkste. Het is mogelijk om je geld te laten meewerken aan iets positiefs.”

4. Vrouwen focussen meer op duurzaamheid

Dat vrouwen nog steeds minder beleggen dan mannen, komt ook doordat ze minder vertrouwen hebben in banken, volgens Ilse De Witte: “Waar ga je normaal gezien eerst naartoe als je wilt starten met beleggen? Naar je bank. Maar vrouwen gaan nog eerder een beroep doen op influencers.” Ze vindt het enorm opvallend dat banken er niet in slagen om het vertrouwen van vrouwen te winnen. “Heel veel vrouwen willen alles van naaldje tot draadje weten en ze willen er zeker van zijn dat er niets verkeerds gebeurt met hun geld. Daar moet je tijd voor nemen, als bankier.”

Of je doet zoals Triodos Bank en publiceert alle bedrijven die in je fondsen zitten gewoon op de webpagina van elk fonds, in alle transparantie, zegt Inge Wallays: “De meeste beperken zich tot de tien grootste posities in hun portefeuille, maar bij ons zie je ze allemaal, van a tot z. Je kan op elk ervan klikken en zien waarom Triodos Investment Management ze in de portefeuille heeft opgenomen. Want heel goed weten waar je geld inzit, is het allerbelangrijkste.”

Daar kan wel een nadeel aan zijn: “Je beleggingen volgen dan niet altijd de evoluties van de markt, waar niet-duurzame bedrijven het vandaag beter doen dan duurzame. Wij investeren niet in wapens, goud of financiële instellingen, waardoor je misschien wel wat rendement misloopt. En je lost er de beleggingskloof niet mee op. Maar anderzijds hoef je je dan weer geen zorgen te maken over de ethische kant van het verhaal.”

Chris Sugira nuanceert dat: “Minder duurzame beleggingen hebben misschien nu wel wat hogere rendementen, maar dat mag niet de doorslag geven. Want op lange termijn – en dan moet je wel nog vele jaren kunnen beleggen natuurlijk – zal duurzaam beleggen normaal gezien wel gelijkaardige rendementen halen. Als ethisch beleggen je voorkeur is, dan moet je dat vooral doen. Zeker als je alternatief is om het geld op je spaarrekening te laten staan, want sorry, daar verlies je geld mee. De inflatie vreet aan je rendement. Door duurzaam te beleggen haal je er alleszins meer uit dan door niets te doen.”

Mensen die naar Triodos komen om te beleggen, willen echt wel weten waarin ze precies beleggen, stelt Inge Wallays vast. Dat de bedrijven in de Triodos-fondsen grondig geanalyseerd zijn op duurzaamheid, spreekt vrouwen blijkbaar aan: “Onder Belgische beleggers zijn er 60 % mannen en 40 % vrouwen, maar bij ons is die kloof minder groot, met 53 % mannen en 47 % vrouwen.”

Hun voorkeur voor duurzaam zou ook mee kunnen verklaren waarom vrouwen minder in bitcoins beleggen, wat het volgende topic is dat het panel besprak.

5. Er zijn meer cryptobro’s dan cryptogirls

“Veel influencers die gevolgd worden door jonge mannen promoten rijk worden als ultiem doel in je leven”, zegt Bieke Purnelle. “Het is maar één aspect van toxic masculinity, maar wel een belangrijk. Want de reden waarom je snel rijk moet worden, is om een partner te vinden die het best niet rijk is, zodat jij ervoor kan providen. Dat zijn heel traditionele normen, die wel echt terug in opmars zijn, zeker bij jongens. Mijn twee tienerzonen krijgen bijvoorbeeld best wel wat content te zien over snel rijk worden en dan ook nog eens op eender welke manier. Vooral dat laatste is problematisch. Er is geen enkele ethische overweging aan verbonden.”

Finfluencers en crypto ziet Ilse De Witte allebei als een rechtstreeks gevolg van de bankencrisis: “Uit de bankencrisis volgde een schuldencrisis. De centrale banken begonnen de rente te verlagen, zelfs tot onder nul, met alle gevolgen van dien voor het spaargeld. Dat heeft voor wantrouwen gezorgd tegenover het traditionele financiële systeem. Het antwoord daarop kwam in de vorm van de bitcoin, de eerste cryptomunt. Het is een gedecentraliseerd systeem, zonder centrale bank, zonder veel regelgeving. In tegenstelling tot banken die sinds de bankencrisis aan veel meer regels onderworpen zijn. Zo moeten de banken bijvoorbeeld hetgeen ze gaan communiceren, voorleggen aan de financiële waakhond van de overheid. Daardoor is er een vacuüm gekomen dat influencers hebben ingevuld: zij kunnen zonder meer zeggen ‘koop dit aandeel’ of ‘koop deze tracker’ – iets wat bij banken veel moeilijker is.”

Crypto heeft een paar gelijkenissen met goud, stipt Ilse De Witte aan: “Net als bij goud is de voorraad beperkt én is het gebaseerd op een gedeeld geloof dat het waarde heeft. Als er één klein jongetje begint te roepen dat de keizer geen kleren aanheeft, kan het ook rap terug onderuitgaan.”

“En dat terwijl je ook kunt beleggen in de reële economie, waar je reële impact kunt maken”, vindt Inge Wallays. Bieke Purnelle pikt op dat idee in en vraagt zich af hoe cool het zou zijn als je zou kunnen beleggen in een feministisch beleggingsfonds, of een ecologisch of een pacifistisch beleggingsfonds. “Of bij een bank die dat voor jou doet”, besluit Inge Wallays.